Ontstaansgeschiedenis van het verzamelen

Iedereen heeft in zijn leven wel eens iets verzameld. Het kan gaan om de kleinste dingen tijdens kindertijd of de grootste wanneer men volwassen is. Sommige mensen maken er zelfs hun grootste hobby van. Waar komt de drang tot verzamelen vandaan? En hoe en wat verzamelden mensen in vroegere tijden? Deze special licht de verzamelgeschiedenis van drie landen nader toe.

Verzamelen in Duitsland

Duitsland kent een lange verzamelgeschiedenis. Men probeerde in hun collectie alles wat de wereld te bieden had aan te brengen. Dit soort verzamelingen werd 'encyclopedisch' genoemd. Het ging om zowel natuurlijke- als gefabriceerde producten. Deze werden bijeen gebracht in de zogenaamde 'Kunst- und Wunderkammer', in Nederland ook wel bekend als het rariteitenkabinet. Rariteit staat echter niet voor vreemd, maar voor bijzonder, exotisch of uitzonderlijk. Er was een voorkeur voor objecten die 'apart' waren en die uniek waren in de wereld. De verzamelingen in Duitsland hebben een grondslag gelegd voor verzamelingen in andere landen.

Verzamelen in Italië

In Italië loopt de verzamelgeschiedenis terug tot de Middeleeuwen. Men was daar vooral geïnteresseerd in antiquiteiten uit de Oudheid. Fragmenten van beelden en bronzen werden graag tot de collectie genomen. De beelden werden vaak opgesteld in de tuin van het paleis of villa en werden ook vaak opengesteld voor kunstenaars en studenten die ervan wilden leren. Later werden de collecties aangevuld met schilderijen van eigentijdse meesters. Vanaf dat moment kwamen er galerijen in de huizen waar de schilderijen werden opgehangen. De verzamelingen werden verder uitgebreid, maar aan het hof bleef vaak de specialisatie in antiquiteiten en schilderijen bestaan. In de burgerlijke kringen ging men zich meer toeleggen op het creëren van een encyclopedische verzameling, zoals ze in Duitsland hadden. De belangrijkste familie van Florence, de Medici, openden zelfs een museum voor hun collectie, het Galleria degli Uffizi.

Verzamelen in Nederland

Het hof in Brussel en Den Haag hadden ieder een grote verzameling schilderijen. Dit was dan ook de specialisatie die zich in de Nederlanden kenmerkte. Vooral Vlaamse primitieven en oud-Duitse meesters waren geliefd. De gegoede burgerij verzamelde ook, in de Spaanse Nederlanden omdat ze bij de koning in aanmerking wilden komen en in het Noorden namen ze dat over. De verzamelingen die daar ontstonden waren van een andere aard dan de collecties aan de hoven. Burgers verzamelden wat paste bij hun boekencollectie en vaak ook bij hun beroep. Apothekers hadden bijvoorbeeld veel planten en kruiden in hun collectie, omdat ze daarvan wilden leren.